درحالیکه شورای شهر تهران مجوز ساخت و ساز در بیش از ۶۰ باغ پایتخت را صادر کرده است، مدیرکل محیط زیست استان تهران از تلاش این نهاد برای جلوگیری از نابودی باغهای تهران میگوید.
به گزارش زیست آنلاین، شورای شهر تهران ۱۵ اسفند ماه و همزمان با روز درختکاری مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ تهران را بر اساس مصوبه برج باغ صادر کرد.
هر چند که مصوبه برج باغ اسفند ماه سال گذشته لغو شده بود اما به دلیل دیر ابلاغ شدن آن توسط شهرداری تهران برخی از مالکان عوارض خود را تسویه حساب کرده و منتظر مجوز برای ساخت و ساز در باغ بودند. از این رو مجوز ساخت و ساز در بیش از ۶۰ باغ پایتخت صادر شد که از این تعداد ۲۷ مجوز فقط مربوط به منطقه یک تهران است.
مرتضی الویری - رئیس شورای عالی استانها- در پی واکنشهای منفی به تصویب ساخت و ساز در ۶۲ باغ تهران، گفت: «اگر در این مسئله به مالکان باغها اجازه ساخت نمیدادیم، این افراد به دیوان عدالت اداری شکایت میکردند و ممکن بود با این کار کل مصوبه از بین برود.» اما پرسش مهم اینجا است که چرا شهرداری تهران لغو برج باغ را دیر ابلاغ کرده است و اکنون به جای اینکه مبلغ عوارض را به مالکان بازگرداند برای آنها مجوز ساخت و ساز صادر کرده است؟
این رشته سر درازی دارد و آنطور که ناهید خداکرمی - رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران- گفت: علاوه بر این ۶۲ برج باغ، از ۷۳ پرونده دیگر هم وجود دارد که پرداخت علیالحساب داشتهاند و این را هم گفت: ۴۳۷ مورد هم بوده که هنوز کاری برای آنها انجام نشده و آنها مشمول قانون جدید خانه باغ می شوند.
با وجود اینکه بر اساس مصوبه برج باغ مالکان باغها اجازه دارند که فقط در ۳۰ درصد مساحت باغ، ساخت و ساز کنند اما تجربههایی قبلی نشان داده است که به دلیل عدم نظارت صحیح بر این ساخت و سازها عملاً در مساحت بیشتری از باغ و با قطع درختان صورت میگیرد.
اما در این بین محیط زیست دستگاهی است که میتواند با اعتراض به دستگاه قضائی جلوی این تصمیم شورای شهر تهران را بگیرد و یا حتی تبصرههایی به این مجوزها برای کاهش خسارت به باغها اضافه کند. کیومرث کلانتری -مدیر کل محیط زیست استان تهران- در این باره به ایسنا میگوید: محیط زیست استان به رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران نامه زده است و خواسته که نسبت به موضوع ساخت و ساز در باغهای تهران موضعگیری اصولی داشته باشند و نتیجه را به محیط زیست استان تهران ابلاغ کند.
به گفته وی اگر تخلفی در این زمینه صورت بگیرد و ساخت و ساز در باغها آغاز شود، محیط زیست پیگیری قانونی خواهد کرد.
مدیر کل محیط زیست استان تهران همچنین میگوید: محیط زیست حق اعتراض دارد ولی نهاد تصمیمگیر در این باره نیست همچنین نامه محیط زیست استان تهران به شورای شهر برای شورای حفظ حقوق بیت المال نیز فرستاده شده است.
گفتنی است پیش از این نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز به این تصمیم جنجال برانگیز شورای شهر تهران واکنش نشان داده و از دولت و وزارت کشور خواسته بودند تا مراقب اینگونه اقدامات شورای شهر باشند.
هر چند که مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ تهران با ۱۴ رأی موافق در شورای شهر به تصویب رسید اما تعداد معدودی نماینده شورا با صدور مجوز مخالف بودند و حتی حجت نظری - نماینده شورای شهر تهران - با انتشار توییتی برج باغ را قتلگاه باغها نامید و اظهار کرد که نباید محیط زیست شهر، قربانی بیش خواهی عدهای معدود و یک سبک زندگی خاص شود.
مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ تهران در شرایطی صادر شد که در هفته درختکاری هم مردم و هم مسؤولان تلاش میکنند با کاشت نهال این مناسبت را گرامی بدارند. مقام معظم رهبری نیز در روز درختکاری دو اصله نهال را غرس و با صدور به مسئولان کشور تاکید کردند که جلوی احداث ساختمان در مراکز پر درخت کشور را بگیرند.
به گزارش ایسنا در روزگاری که تعداد باغهای تهران از دهها هزار به ۵۰۰۰ باب کاهش پیدا کرده است و همین تعداد معدود باغ باقی مانده، تنها مجال تنفس تهران هستند، در روزگاری که رفع آلودگی کلان شهرهای کشور و حفظ اندک سرمایههای محیط زیستی باقی مانده در دستور کار دستگاههای مسئول قرار گرفته است، در روزگاری که تنوع زیستی پایتخت روز به روز کاهش پیدا میکند و پایتختنشینان مجبورند برای گذراندن اوقات در فضاهای سبز طبیعی کیلومترها از شهر دور شوند انتظار میرود که دستگاههای مسئول کشور از جمله شورای شهر تهران، محیط زیست، منابع طبیعی و دستگاههای قضائی به دستور مقام معظم رهبری برای حفظ منابع طبیعی کشور و برخورد با متخلفان این حوزه عمل کنند و پیش از آنکه دیر شود جلوی ساخت و ساز در باغهای تهران را بگیرند.
نابودی ۱۲۸هکتار از باغ های شمال تهراننابودی باغها و قطع درختان یعنی از بین بردن ریههای تنفسی شهری که بیش از ۱۳میلیون نفر در آن نفس میکشند. آمارها حکایت از آن دارد که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ حدود ۱۰۹ هکتار از باغهای شهر تهران به مجتمع مسکونی تبدیل شده است. در این سالها ۲۳۵ پروانه برج باغ صادر شده که از این تعداد ۷۰درصد منطقه یک و ۳۰درصد مناطق ۲، ۳، ۵، ۶ و ۷ را شامل میشود. در حالی که میگویند لغو مصوبه برج باغها به درآمدهای شهر ضرر زده است «زهرا صدراعظم نوری» عضو شورای اسلامی شهر تهران و رئیس کمیسیون سلامت، محیطزیست و ایمنی میگوید: «تنها یکدرصد درآمد ۱۰ساله شهرداری از این محل تأمین شده است.» او برای ما از ایرادهایی که در اجرای مصوبه برج باغها وجود داشته میگوید و از باغهایی که با طرح مصوبه برج باغها نابود شدند و جایگزینی نخواهند داشت.
برای حفظ باغها چه تغییراتی اعمال شده است؟ نوعیت باغ را کمیسیون ماده ۱۲ مستقر در اداره کل زمین شهرسازی مشخص میکرد. به مرور و با ورود شورا به مدیریت شهری، در اصلاحیه سال ۱۳۸۸ این موضوع به مجمع تشخیص مصلحت رفت و بعد از آن شورا این اجازه را داشت که به موضوع موقعیت باغها وارد شود. از آن به بعد اعتراضها درباره پرونده باغها مستقیماً به شورایشهر تهران میرود و بعد از بررسی کمیسیون تخصصی در شورا به رأی گذاشته میشود. در گذشته قوانین اینقدر شفاف نبود. از نظر قوانین روند خوبی را طی کردهایم اما در اجرای قوانین خوب عمل نشده و در نتیجه باغهای بسیاری از بین رفتند. البته بخشی از این موضوع هم به فرهنگ ما برمیگردد. مالکان به دلیل سود حاصل از ساختوساز، حاضر به قطع درختان و پرداخت جریمه میشوند.
چرا جریمه قطع درخت بازدارنده نیست؟ در ماده ۶۸۶ در قانون مجازات اسلامی آمده بود که اگر کسی درختی را قطع کند بهصورت کیفری مجازات میشود. مبلغ جریمهاش، کم و حدود صد یا ۱۵۰ هزار تومان بود. در سال ۱۳۸۴ یا ۱۳۸۶ جریمه قطع درخت با محیط بن ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر را ۳۰۰ هزار تومان در نظر گرفتند. این قانون تا ۱۰ سال بعد افزایش پیدا نکرد. سال ۱۳۹۴ مبلغ جریمه افزایش یافت و حدود ۵۰۰ هزار تومان شد.
مبالغ جمعآوری شده جرائم صرف چهکاری میشود؟ یکی از تبصرههای بودجه سال ۱۳۹۷ این است که عوارض حاصل از ماده ۷ قانون حفاظت و گسترش فضای سبز و باغها صرف خرید و تملک باغ شود. امسال حدود ۱۰۶ یا ۱۰۷ میلیارد تومان عوارض جمعآوری شده. ۴۶درصد این درآمد معادل ۳/۴۸میلیارد تومان وصول شده که به دنبال آن در ۳ منطقه ۱۰، ۸، ۷ باغهای خصوصی هورفر، سازور و باغ نظر جمعاً به مساحت ١٠ هزار و ٣٥٢مترمربع تملک شد و باغهای عبقری و وثوقالدوله در مناطق ۲و ٥ به مساحت ٣٧ هزارمترمربع، تهاتر و جمعاً بیش از ۴۷هزارمترمربع به فضای سبز عمومی شهر تهران اضافه شد. پیگیریها در کمیسیون ماده ۷قانون حفظ و گسترش باغها برای بررسی فوری پروندههای ارجاع داده شده به کمیسیون انجام میشود. تملک و تهاتر ۵ باغ و اضافه شدن ۴۷ هزارمترمربع به باغها و فضای سبز عمومی شهر تهران در نتیجه فعالیتهای این کمیسیون است.